Położoną nad doliną rzeczki Kacanki wieś upodobał sobie ksiądz Hugo Kołłątaj, współtwórca Konstytucji 3 maja. Do tego stopnia, że kazał swoje serce po śmierci tam zostawić”.
Kilka kilometrów od Staszowa, na obydwu brzegach rzeki Kacanki, leży Wiśniowa. Pierwsze wzmianki o osadnictwie na tym terenie pochodzą z XIII wieku, kolejne z Kodeksu Dyplomatycznego Katedry Krakowskiej z roku 1390, Jej początki sięgają XV wieku, kiedy nazywaną ją Starą Wsią. Czy już wtedy była stara, czy też jej nazwa powstała z innych powodów nie wiemy. Dziś jednak można stwierdzić z całą pewnością, że dawna nazwa pasuje do niej jak ulał. W historii Wiśniowej brały udział liczne polskie rody szlacheckie m.in. znane: Bogoriowie, Rytwiańscy, Łascy, Tarłowie i Kołłątajowie.W połowie XV w. wieś Wiśniowa była własnością Jana Rytwiańskiego herbu Jastrzębiec. W 1578 r. właścicielem wsi został Jan Dymitrowski. W wieku XVII Wiśniowa należała do rodziny Tarłów. Hrabia Karol Tarło w roku 1675 wybudował w Wiśniowej szpital dla ubogich oraz kościół z kamienia jako probostwo szpitalne. W roku 1776 r. Rafał Kołłątaj ożenił się z panią Grabowską z Tarłów, kasztelanką sanocką, obejmując wieś Wiśniową w posiadanie. Kołłątajowie sprzedali dobra w roku 1859. Z tymi ostatnimi związana jest historia dzięki której ta niewielka miejscowość nabrała znaczenia. Wiśniową ukochał urodzony w pobliskich Nieciesławicach - Hugo Kołłątaj. Za życia zajęty pracą dla dobra Polski, nie był on w Wiśniowej częstym gościem. Mimo to był w ciągłym kontakcie z bratem Rafałem Kołłątajem i bratankiem Eustachym, bez pomocy których na pewno nie mógłby dokonać tak wielkich rzeczy. Byli oni nie tylko dobrą rodziną, ale również wspomagali materialnie samego Hugona i jego dzieła. W książce pt. „Dekanat Sandomierski” ks. Jan Wiśniewski pisze: „W końcu XVIII w. posiadał wieś Wiśniowę Rafał Kołłątaj, 20,000 dukatów węgierskich Akademii Krakowskiej zapisał”.
 |
Pałac Kołłątajów we wsi Wiśniowa
|
Izbę Pamięci Hugona Kołłątaja i wnętrza pałacu zwiedzać można w godzinach pracy szkoły.
W
iśniową warto odwiedzić nie tylko z okazji święta 3-go maja, ale również, aby podziwiać zabytkowy pałac i otaczający go park. Pałac został pierwotnie wybudowany przez Tarłów, prawdopodobnie w początkach XVIII w, w stylu barokowym. Następnie przebudowywany obecną formę osiągną pod koniec XIX wieku.Sama rezydencja nie sprawia wrażenia wyjątkowo okazałej i świetnej. Bryła jest dość prosta - lekko przyciężka, która mimo to ładnie harmonizuje się z otaczającym pałac parkiem. Ciekawiej pałac prezentuje się od strony dawnego ogrodu. Uwagę zwraca sześć wysokich kolumn oraz duże okna, przeszlonej klatki schodowej. W latach 1776 - 1859 wieś należała do Kołłątajów. W pałacu przebywać miał na początku XIX wieku sam Hugo Kołłątaj który podobno miał także projektować park okalający pałac oraz w pałacowej bibliotece zgromadzić duży księgozbiór. Czasy Hugona Kołłątaja pamiętają stare drzewa pozostałe z dawnego parku. Między bramą wjazdową a pałacem rośnie potężna biała topola, której wysokość przekracza 30 metrów. Na otoczonym starym murem terenie rosną jeszcze dwie takie topole, a także dwa klony, dąb i orzech czarny,
które zostały uznane za pomniki przyrody. Od pałacu na południe prowadzi przepiękna aleja. Być może ksiądz Kołłątaj chodził nią do altany wbudowanej w mur. Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa i biblioteka publiczna dzięki czemu można zabytek bez problemu odwiedzić. Wewnątrz zwraca uwagę obszerna barokowa klatka schodowa. W jednym z pomieszczeń znajduje się Izba Pamięci Hugona Kołłątaja, powstała w 1967 roku dzięki regionaliście Janowi Henrykowi Góralowi. Zgromadzono w niej m. in. bogatą kolekcję publikacji autora "Anonima listów kilka". Można tam oglądnąć oryginalne dokumenty wydane za życia tego sławnego Polaka jak również dowiedzieć się wiele o życiu i działalności tego duchownego, pisarza i polityka, który dzieciństwo spędzał w pobliskich Nieciesławicach, a szkołę średnią kończył w Pińczowie. O tym jak ważne dla niego było to miejsce świadczy fakt że w miejscowym kościele spoczywa jego serce. Ma również Wiśniowa swoje tajemnice. Pod wzgórzem - naprzeciwko pałacu znajduje się tajemnicza, wydrążona w lessie piwnica. Obecnie jest ona nim niemal całkowicie zasypana. Jej długość sięga do kilkunastu metrów, a obecna wysokość to ok. 1,2 m. Niegdyś z pewnością stanowiła wejście do systemu piwnic i była połączona z usytuowanym powyżej dworem lub niedużym zamkiem drewnianym. Mówi się, że został on zniszczony w czasie „potopu szwedzkiego”, o czy mają świadczyć wykopywane niekiedy w okolicach dworu kości.
Pisząc o zabytkach Wiśniowej nie sposób pominąć przyrody i krajobrazu tego regionu. Głównym czynnikiem wpływającym na atrakcyjność tej wsi jest położenie w malowniczej dolinie rzeki „Kacanki” oraz dwa dobrze naświetlone wzgórza pełne głębokich lessowych wąwozów. Na wzgórzu pod którym znaleźć można pozostałości dworu, w zamierzchłych czasach uprawiano (co jest wielce prawdopodobne) winną latorośl. Bagniste, trudno dostępne rozlewiska, rzeki „kacanki” dostarczały zaś wody koniecznej do uprawy i zapewniały ochronę przed wrogami. W okolicy mówi się, że do dziś można wykopać z ziemi pozostałości drewnianego mostu prowadzącego z pałacu Kołłątajów do tajemniczego dworu. Powyższy tekst jest tylko pobieżnym przedstawieniem tej arcyciekawej miejscowości.
W
iśniową warto odwiedzić nie tylko z okazji święta 3-go maja, ale również, aby podziwiać zabytkowy pałac i otaczający go park. Pałac został pierwotnie wybudowany przez Tarłów, prawdopodobnie w początkach XVIII w, w stylu barokowym. Następnie przebudowywany obecną formę osiągną pod koniec XIX wieku.Sama rezydencja nie sprawia wrażenia wyjątkowo okazałej i świetnej. Bryła jest dość prosta - lekko przyciężka, która mimo to ładnie harmonizuje się z otaczającym pałac parkiem. Ciekawiej pałac prezentuje się od strony dawnego ogrodu. Uwagę zwraca sześć wysokich kolumn oraz duże okna, przeszlonej klatki schodowej. W latach 1776 - 1859 wieś należała do Kołłątajów. W pałacu przebywać miał na początku XIX wieku sam Hugo Kołłątaj który podobno miał także projektować park okalający pałac oraz w pałacowej bibliotece zgromadzić duży księgozbiór. Czasy Hugona Kołłątaja pamiętają stare drzewa pozostałe z dawnego parku. Między bramą wjazdową a pałacem rośnie potężna biała topola, której wysokość przekracza 30 metrów. Na otoczonym starym murem terenie rosną jeszcze dwie takie topole, a także dwa klony, dąb i orzech czarny, które zostały uznane za pomniki przyrody. Od pałacu na południe prowadzi przepiękna aleja. Być może ksiądz Kołłątaj chodził nią do altany wbudowanej w mur. Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa i biblioteka publiczna dzięki czemu można zabytek bez problemu odwiedzić. Wewnątrz zwraca uwagę obszerna barokowa klatka schodowa. W jednym z pomieszczeń znajduje się Izba Pamięci Hugona Kołłątaja, powstała w 1967 roku dzięki regionaliście Janowi Henrykowi Góralowi. Zgromadzono w niej m. in. bogatą kolekcję publikacji autora "Anonima listów kilka". Można tam oglądnąć oryginalne dokumenty wydane za życia tego sławnego Polaka jak również dowiedzieć się wiele o życiu i działalności tego duchownego, pisarza i polityka, który dzieciństwo spędzał w pobliskich Nieciesławicach, a szkołę średnią kończył w Pińczowie. O tym jak ważne dla niego było to miejsce świadczy fakt że w miejscowym kościele spoczywa jego serce. Ma również Wiśniowa swoje tajemnice. Pod wzgórzem - naprzeciwko pałacu znajduje się tajemnicza, wydrążona w lessie piwnica. Obecnie jest ona nim niemal całkowicie zasypana. Jej długość sięga do kilkunastu metrów, a obecna wysokość to ok. 1,2 m. Niegdyś z pewnością stanowiła wejście do systemu piwnic i była połączona z usytuowanym powyżej dworem lub niedużym zamkiem drewnianym. Mówi się, że został on zniszczony w czasie „potopu szwedzkiego”, o czy mają świadczyć wykopywane niekiedy w okolicach dworu kości.Pisząc o zabytkach Wiśniowej nie sposób pominąć przyrody i krajobrazu tego regionu. Głównym czynnikiem wpływającym na atrakcyjność tej wsi jest położenie w malowniczej dolinie rzeki „Kacanki” oraz dwa dobrze naświetlone wzgórza pełne głębokich lessowych wąwozów. Na wzgórzu pod którym znaleźć można pozostałości dworu, w zamierzchłych czasach uprawiano (co jest wielce prawdopodobne) winną latorośl. Bagniste, trudno dostępne rozlewiska, rzeki „kacanki” dostarczały zaś wody koniecznej do uprawy i zapewniały ochronę przed wrogami. W okolicy mówi się, że do dziś można wykopać z ziemi pozostałości drewnianego mostu prowadzącego z pałacu Kołłątajów do tajemniczego dworu. Powyższy tekst jest tylko pobieżnym przedstawieniem tej arcyciekawej miejscowości.  |
Kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Wiśniowej
|
Parafia erygowana w 1810 r. Kościół w Wiśniowej, z kamienia, jako szpitalny, zależny od parafii w Kiełczynie postawił hrabia Karol Tarło w 1680 r. Uroczyście poświęcony przez sufragana krakowskiego bpa Mikołaja Oborskiego 15 listopada 1681 r. Samodzielną parafię staraniem Eustachego Kołłątaja, dziedzica Wiśniowej, erygował biskup kielecki Wojciech Górski 10 lipca 1810 r. W ścianie prezbiterium pod pamiątkową tablicą spoczywa serce ks. Hugona Kołłątaja. Budynek kościoła na rzucie prostokąta z wmurowanym wewnątrz węższym, półkolistym prezbiterium, wokół którego mieści się zakrystia. Prezbiterium bez okien. W nawie cztery okna - witraże, na chórze jedno. Drewniany sufit otynkowany. Główne drzwi od zachodu. Od południa portal barokowy z XVIII w. Główny ołtarz z kamienia z posągami świętych Apostołów Piotra i Pawła. Ruchomy obraz Przemienienia Pańskiego. Tabernakulum metalowe, obłożone marmurowymi płytami. W nawie dwa boczne ołtarze z kieleckiego marmuru z obrazami: 1) Matka Boża z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, 2) Matka Boża Częstochowska. Dach dwuspadowy w stylu wczesnobarokowym. Wysoka 8-boczna wieżyczka na sygnaturkę z latarnią o charakterze barokowym. Kościół ostatnio restaurowany w latach 1990-91 przed uroczystością dwusetnej rocznicy Konstytucji 3 Maja. Parafia posiada akta parafialne od 1838 r.
Odpusty:
- Przemienienia Pańskiego (6 sierpnia) - Świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca)Msze święte:
Niedziele i święta: 8:00; 10:00; 12:00
Jak do nas trafić ?
Wiśniowa położona jest w gminie Staszów. Jadąc drogą Staszów - Opatów, należy skręcić we wsi Sztombergi w prawo.
